Masterclass Ernst Daniël Smid - Met het oog op... 1 en 2 september

Het is zondagmiddag 25 juni. Buiten is het 32 graden. Binnen zit Ernst Daniël Smid - in de aula van BS De Rietpluim, temidden van solisten, enkele van de veertien backing vocals, pianist, muzikaal leider, productieleider en andere betrokkenen bij het Proms Festival Nuenen, dat zich dit jaar op 1 en 2 september, tegenover molen De Roosdonck, zal afspelen: drie uren muziek, met twee kleine pauzes.
De sfeer is vandaag opgewekt, Ernst Daniël mild-kritisch, warm en betrokken, de solisten een beetje nerveus.

Verslag en foto’s: Frans Lammerts

Hoe deze befaamde operacoryfee hier verzeild raakt? Zijn Nuenense vriendin Jolanda is de moeder van de bekende Nuenense zangeres Pleun Bierbooms, winnaar van de Voice of Holland 2017 en al in 2018 deelnemer aan een voorloper van Proms Nuenen, Concert@theChapel. Vandaar. Ernst Daniël had zichzelf aangediend - een aanbod dat door productieleider Henrico van den Boomen en muzikaal leider Rob van Reijmersdal gretig werd aanvaard.

Weer in touw
Mooi om live mee te maken hoe Ernst Daniël Smid, na het diepe dal waar hij in verzeild raakte wegens toenemend lijden aan Parkinson, sinds een riskante hersenoperatie (de implantatie van Deep Brain Stimulation) in zomer 2022, weer zó ver opgekrabbeld is, dat alweer gedacht kan worden aan concerten; dat hij zangles nam en weer zingt met dochter (en zangeres) Coosje. ‘Ik werd een nieuwe man!’, vertelde hij in mei nog aan De Volkskrant. Helemaal de oude zal hij niet worden: geen Una Voce Particolare meer (acht seizoenen lang door hem gepresenteerd, een legendarische programmareeks), geen opera meer, zoals hij vandaag vertelde. Maar wel musicals en operette. En dus workshops als die van vandaag, een bescheiden masterclass eigenlijk. En waarin hij zijn eigen kwetsbaarheid durft te laten zien.

Spannend
Niet alle solisten (voorlopig is een elftal geselecteerd) zijn vandaag aanwezig. Achtereenvolgens treden aan: Wouter van Aert, Eva ten Hoor, Astrid Baggermans, Evi Schuts, Bas Brokken en Femke Hendriks. Muzikaal leider Rob van Reijmersdal heeft een paar prachtige stemmen bij elkaar gezocht, stelt Ernst Daniël vast. Maar o, wat zijn ze nerveus (’in je blote bibs moeten zingen’, zoals een van de zangeressen het uitdrukte): voor het oor van de meester, maar vooral voor het oor van elkaar - vaak nog spannender dan voor een volle zaal.
Wouter bijt het spits af, met ‘Angels’ van Robbie Williams. En als één schaap over de dam is...

Mild-kritische noten
Gaandeweg treden om beurten ook de anderen aan. Ernst Daniël luistert aandachtig, kijkt een solist(e) soms indringend, dan weer rustgevend aan, breekt soms in met een aanwijzing, pakt handen/armen vast, geeft een knuffel, kortom: is steunend, opbouwend-kritisch, lijfelijk en warm aanwezig. Er is sprake van een fijne klik tussen de meester en de solisten. Er wordt veel tussendoor gelachen.

Tips
Aanwijzingen in overvloed. (Bij deze in onze eigen bewoordingen:) ‘Muziek zit ook, soms vooral tússen de noten: zing frasen aan elkaar, kap geen zinnen af, vul stiltes op.’ ‘Richt je niet altijd tot je publiek: bij sommige liederen is het mooier als je in je eigen wereldje gekeerd blijft.’ ‘Niet zo hard en hoog - ik mis soms de verfijnde tonen.’ ‘Mooi, die twang [helder, hoog volume], maar zing nu eens een [gedragen] ballad. In een ballad kun je meer de inhoud laten horen.’ ‘Maak het een noodzakelijkheid om jou op het podium te zien.’ ‘Je bent als zanger in je eentje verantwoordelijk.’ ‘Sta steeds klaar voor de hoge tonen, haal ze omhoog vanuit de lage.’ ‘Het lied is nog steeds niet van jou, íets houdt jou tegen. Maak je hoofd vrij, voel je vrij in je zingen.’ ‘Soms vraagt een tekst erom, van een lied geen zangstuk, maar een vertelstuk te maken.’
[Wat ons overigens als toehoorder opvalt: sommige solisten verliezen veel volume als ze heel laag moeten zingen. Liedkeuze/-hoogte wel goed? Met microfoon straks te compenseren?]

Emoties
De nervositeit doet zich soms gelden, af en toe is even een tekst kwijt, soms komt iemand niet echt ‘in een nummer.’ Een enkele keer zijn er tranen (’...toen Ernst Daniël me zó betrokken aankeek...’). Er is soms een nieuwe inzicht gegroeid: ‘Ik moet meer overtuigd raken van mijn kunnen.’ En: ‘Ik zing nooit ballads, maar ga eens nadenken over wat ik straks als ander lied kan gaan zingen.’

Afsluiting
En dan zingt Ernst Daniël zelf tot besluit ‘Laat me’, het lijflied van de door hem zo bewonderde Ramses Shaffy. Eerst nog wat zacht, later aan kracht winnend - kippenvel. Ernst Daniël kán het weer, hij kan het nog! Een duet nog met ‘zijn’ Jolanda, ook aanwezig - een bijzonder slot van een fijne, leerzame bijeenkomst.

Voor nog meer foto’s, zie onze Facebookpagina.